Wiza dla cudzoziemca: Wiza humanitarna i ochrona międzynarodowa
Czym jest wiza ?
Wiza jest pisemnym zezwoleniem na przekroczenie i pobyt na terenie obcego państwa. Obywatele krajów spoza Unii Europejskiej w celu wjazdu na terytorium Polski muszą posiadać ważną wizę. W polskim systemie prawnym są dwa podstawowe rodzaje wiz :
1) Wiza Schengen zwana wizą typu C uprawniająca do przebywania w Polsce lub państwach Schengen do 90 dni w okresie 180 dni od daty pierwszego wjazdu.
2) Wiza krajowa zwana wizą typu D uprawniająca do wjazdu i pobytu w Polsce lub kilku pobytów trwających łącznie dłużej niż 3 miesiące. Taka wiza wydawana jest na maksymalnie rok i jej ważność uzależniona jest od celu pobytu cudzoziemca.
Wizy w Polsce zawsze wydawane są w określonym celu. Dla przykładu, może to być wiza w celu turystycznym, odwiedzin u rodziny lub przyjaciół czy wykonywania pracy. Wizę należy uzyskać przed przyjazdem do Polski we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania polskim konsulacie bądź w ambasadzie. Tak więc, przykładowo cudzoziemiec mieszkający w Iraku, w celu przyjazdu do Polski, musi zwrócić się z wnioskiem o wydanie wizy dla cudzoziemca do konsulatu w Irbilu.
Wiza humanitarna
Ustawa o cudzoziemcach przewiduje możliwość wydania wizy w celu przyjazdu ze względów humanitarnych, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe. Jest to szczególny rodzaj wizy dla osób ubiegających się o pomoc międzynarodową z uwagi na kryzys humanitarny w ich państwie spowodowany na przykład wojną lub konfliktem wewnętrznym. W przypadku zagrożenia życia, zdrowia, wolności ludności cywilnej jest to legalne narzędzie do przekroczenia granicy. Należy pamiętać o tym, że wydanie wizy humanitarnej jest uzależnione w tym przypadku od interesu państwa lub zobowiązań międzynarodowych, dlatego w praktyce wnioskodawcy często spotykają się z decyzją odmowną konsulatu bądź ambasady. Polskie władze przyznały na przykład wizy humanitarne dla niektórych obywateli Afganistanu współpracujących z Polską w ramach misji wojskowej w Afganistanie. Po przejęciu władzy przez Talibów w 2021 r. pojawiło się tam bowiem realne zagrożenie dla ich życia i wolności. Podobnie jest w przypadku obywateli Białorusi obawiających się prześladowań po okresie protestów przeciwrządowych w 2020 r. Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Polska przekazała w 2021 r. 9 tysięcy wiz humanitarnych dla obywateli Białorusi.
Procedura wydania wizy dla cudzoziemca czyli o czym należy pamiętać
W celu uzyskania wizy należy wypełnić i podpisać formularz wniosku wizowego, który jest dostępny na stronie właściwego konsulatu. Dodatkowe dokumenty, które są niezbędne do wydania wizy dla cudzoziemca to :
- Dokument podróży zawierający przynajmniej dwie wolne strony i wydany w ciągu ostatnich 10 lat, którego okres ważności upływa nie wcześniej niż po 3 miesiącach od upływu ważności wizy,
- Fotografia osoby ubiegającej się o wizę,
- Podróżne ubezpieczenie medyczne,
- Inne dokumenty uzupełniające, różne w zależności od państwa, w którym składa się wniosek wizowy.
W celu otrzymania szczegółowych informacji zalecane jest skontaktowanie się z właściwą placówką konsularną. Wniosek o wydanie wizy humanitarnej jest bezpłatny. Wiza wydawana jest na okres nieprzekraczający roku. Jeśli dostaliśmy decyzję odmowną od konsula to przysługuje nam wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Mam wizę humanitarną i jestem w Polsce, co dalej ?
W celu długotrwałego zalegalizowania pobytu na terytorium Polski po przyjeździe na podstawie wizy humanitarnej trzeba podjąć starania o nadanie statusu uchodźcy bądź udzielenie ochrony uzupełniającej. Zgodnie z ustawą o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, cudzoziemcowi nadaje się status uchodźcy jeżeli na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem w kraju pochodzenia z powodu religii, narodowości, przekonań politycznych lub przynależności do określonej grupy społecznej nie może lub nie chce korzystać z ochrony tego kraju.
Jeśli nie jesteśmy osobami prześladowanymi z uwagi na powyższe kryteria i tym samym nie spełniamy warunków do nadania statusu uchodźcy, możemy ubiegać się o przyznanie ochrony uzupełniającej w przypadku gdy powrót do kraju pochodzenia może narazić nas na rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy. Wniosek o udzielenie ochrony składa się do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców za pośrednictwem komendanta oddziału lub placówki Straży Granicznej. Postępowanie w sprawie rozpatrzenia wniosku trwa 6 miesięcy. W tym czasie przebywamy na terytorium Polski na podstawie tymczasowego zaświadczenia o tożsamości cudzoziemca.
Po 5 latach korzystania ze statusu uchodźcy bądź ochrony uzupełniającej można wnioskować o zezwolenie na pobyt stały.