Specustawa nie dla wszystkich?

W związku z wojną trwającą na Ukrainie, weszła w życie specustawa. Wprowadzone przepisy szczególne mają za zadanie zapewnić uchodźcom łatwiejszy dostęp do pracy, edukacji, służby zdrowia czy umożliwić im ubieganie się o świadczenia socjalne. Ale czy aby na pewno dotyczy to wszystkich obywateli Ukrainy? O tym poniżej!

Przybycie do Polski po wybuchu wojny na Ukrainie

Co do zasady, obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z trwającymi działaniami zbrojnymi na terenie Ukrainy, są ochroną w ramach specustawy z dnia 12 marca 2022 r. i mogą korzystać z zagwarantowanych w niej form pomocy. Pomoc ta dotyczy w szczególności:

  • możliwości ubiegania się o nadanie numeru PESEL,
  • podejmowania pracy na terytorium RP,
  • ubiegania się o świadczenia socjalne.

Powyższe dotyczy także tych obywateli Ukrainy, którzy posiadają Kartę Polaka i którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu działań wojennych przybyli na terytorium Polski.

 

Specustawa dla wszystkich obywateli Ukrainy?

Zgodnie z udostępnionymi przez Urząd do Spraw Cudzoziemców informacjami, specustawa nie będzie obejmować obywateli Ukrainy, którzy posiadają:

  • zezwolenie na pobyt stały,
  • zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej,
  • zezwolenie na pobyt czasowy,
  • status uchodźcy,
  • ochronę uzupełniającą,
  • zgodę na pobyt tolerowany,
  • złożyli w Polsce wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej (lub w imieniu których takie wnioski zostały złożone),
  • zadeklarowali zamiar złożenia wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej.

A co z obywatelami Ukrainy, którzy przyjechali przed wybuchem wojny?

Są i takie przypadki, w których obywatele Ukrainy przybyli do Polski w innych celach, a nie w związku z wybuchem działań wojennych na terenie Ukrainy. Powstaje wówczas pytanie, jak wyglądać będzie ich sytuacja pobytowa oraz czy będą oni objęcie przepisami wprowadzonej specustawy. Obywatele Ci nie będą beneficjentami specustawy, natomiast uregulowane zostały ich kwestie związane z legalnym pobytem na terytorium RP, które kształtują się w sposób następujący:

  • jeżeli ostatni dzień okresu pobytu obywatela Ukrainy na terytorium Polski na podstawie wizy krajowej przypada w okresie od 24 lutego 2022 r., okres pobytu na podstawie tej wizy oraz okres ważności tej wizy ulegają przedłużeniu z mocy prawa do dnia 31 grudnia 2022 r.,
  • jeżeli ostatni dzień okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego obywatelowi Ukrainy przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., okres ważności tego zezwolenia ulega przedłużeniu z mocy prawa do dnia 31 grudnia 2022 r.,
  • jeżeli termin do opuszczenia przez obywatela Ukrainy terytorium Polski (o którym mowa w art. 299 ust. 6 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach) przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., ulega on przedłużeniu z mocy prawa o okres 18 miesięcy,
  • jeżeli termin dobrowolnego powrotu (o którym mowa w art. 315 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach) określony w decyzji wydanej wobec obywatela Ukrainy, przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., ulega on przedłużeniu z mocy prawa o okres 18 miesięcy,
  • jeżeli ostatni dzień okresu ważności: kart pobytu stalego i rezydenta, polskich dokumentów tożsamości obywatela Ukrainy, dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany” wydanych obywatelom Ukrainy przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., ulega on przedłużeniu z mocy prawa o okres 18 miesięcy,
  • jeżeli ostatni dzień dopuszczalnego okresu pobytu obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: na podstawie wizy Schengen wydanej przez organ polski, na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, na podstawie dokumentu pobytowego, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr 1030/2002 z dnia 13 czerwca 2002 r. ustanawiającego jednolity wzór dokumentów pobytowych dla obywateli państw trzecich (Dz. Urz. UE L 157 z 15.06.2002, str. 1, z późn. zm.), wydanego przez właściwy organ innego państwa obszaru Schengen, albo innego dokumentu pobytowego wydanego przez organ tego państwa, uprawniającego do podróży po terytorium innych państw tego obszaru, w ramach ruchu bezwizowego przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., a pobyt ten rozpoczął się przed tym dniem, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny przez okres 18 miesięcy.